BURGUENO ETA ILSOS DE RIBACOBA MOLLINEDOTIK

 

CASTELLANO

Bideak Burguenoren iparraldeko aldea zeharkatzen du Mollinedo herrixkatik, Villaverde haranean, Kantabrian.

Ibilaldia Mollinedon hasi ginen (240 m), San Pablo eta San Pedro elizaren ondoan. Bertan, Tejea mendiko bidezidorra azaltzen duen kartel bat dago. Egia esan, ibilbideak PR S-129 "Fuentes de Aguera eta Ilsos de Ribacoba bidezidorrak" eta PR S-130 "Tejea mendiko bidexka" zeharkatzen ditu. Hala ere, guk ezabatutako argibide gehienak aurkitu genituen, bi ibilbideak markatzen dituzten zutoin berde eta gorri batzuk izan ezik, baina igaro ginenean ez zeuden osatuta.

Elizaren ondora jaisten den errepidetik hasi ginen. Metro gutxitan bihurgune itxi bat ematen du, eta eraikin baten parean bidegurutze batera iristen da. Eskuinetik jarraitu genuen (HM), Aguera ibaiaren ibilguari jarraituz. Urak tratatzeko eraikin batera iritsi ginen, eta bertan asfaltoa desagertu eta lurrezko bide bati ekin genion. Emeki-emeki hegoalderantz igo ginen, baso eder bat zeharkatuz. Pista batzuk elkartzen diren puntu batera iritsi ginen, eta erraza da huts egitea. Hegoaldeko norabidea mantendu behar da eskuineko pista hartuz. Zenbait unetan errekastoak zeharkatu behar izan genituen.

Bideak gora egiten du eta mendebalderantz egiten du; bitartean, Monte Tejea basoa zeharkatzen du, oso ondo kontserbatutako hariztia, eta Aguera ibaiaren ibaiertzetik urruntzen da. Horrela atera ginen basotik Ribacobako ilsoetatik hurbil. Aurrean, mendixka batzuk daude,"La Sierra Escrita", altuena Ribacoba delarik, eta ezkerrean, Burguenoko haitz ikusgarria altxatzen da. La Sierra Escrita-rantz (M) jarraitu eta hegoalderantz jo genuen goienera iristeko, Ribacoba (744 m). Gailurrak lau azalpen-kartel ditu, 360º-ko inguruko mendien berri ematen digutenak. Tontorraren azpian, Tumulu de Campas de Ribacoba dago eta, pixka bat beherago, Ilsos de Ribacoba. Villaverde haranaren, Karrantzaren eta Artzentalesen arteko tartea markatzen duten mugarriak dira.

Ilsoen zelaitik ekialderantz jo genuen, ezkerrerantz, Burgueno inguratzeko. Bidexka xumea da, zuhaizti bat zeharkatzen du eta Terreros eta Burgueno arteko lepoan (840 m) amaitzen da. Burgenoko tontorra eskuinetara dago (M), eta arazo handirik gabe gailurra egiten du. Gailurrera iparraldetik iristen den bidezidorrari jarraitu besterik ez da egin behar. Gailurretik (1043 m) bista ikaragarriak daude. Hegoalderantz, Mena harana dago, Ordunte urtegiarekin, baina hegoaldeko isurialdera hurbildu behar da pixka bat, urtegia ikusteko; iparralderantz, Villaverde eta Karranza haranak; ekialderantz, Kolitza eta Terreros, eta Bizkaiko mendiak; eta mendebalderantz, Lunada eta Kantabria ekialdeko mendiak.

Atzera egiteko, tarte bat atzera egin genuen, igoera-bidea iparraldeko aurpegian sartzen den punturaino. Hortik, iparraldeko hegal aldapatsua (IM) jaitsi daiteke Ribacobako Ilsoen zelairaino.

Ibilbide arruntak hego-mendebalderantz jarraitzen du, Ribacoba eta "La Sierra Escrita" -rekiko paraleloan. Baina guk huts egin genuen, eta iparmendebalderantz modu nabarmenean jaisten den pistan sartu ginen; gero, ipar-ekialderako norabidea zuzendu behar izan genuen, bide egokia aurkitzeko. Horregatik, zintzilikatu dudan trackean, bat-bateko biraketa bat, mendian zehar, agertzen da.

Bide arruntarekin bat egin genuenean, Salduria tumulua ikusi genuen, eta zutoin gorri eta berdeak agertzen hasi ziren etengabe, Mollinedorako bidea Monte Tejea bidexkatik seinalatuz. Lehenik pista iparalderantz doa, gero ekialderantz eta azkenik iparalderantz berriro Mollinedoko errepidera iristeko. Tarte honetan basoa ez da hain ugaria, baina Burgueno eta Kolitza arteko kordalaren ikuspegi bikaina du.

DATUAK

DISTANTZIA:17 KM

DENIBEL POSITIBOA: 860 M

GPSRAKO TRACK

IBILBIDEAREN ARGAZKIAK

AIZKORRI :ZIRKULARRA ZUMARRAUNDITIK (ZALDUONDO)

 

CASTELLANO

Ibilbide honek blogetik zintzilikatzen dugun azkenaren antz handia du. Izan ere, ibilbidearen zatiren bat partekatzen dute. Oraingoan, ordea, Aratz igo beharrean Aizkorri igo genuen. Abiapuntua Zumarraundiko plataforma da (950 m), Zalduondon (Araba). Bertara herrian bertan jaiotzen den pista asfaltatu batetik iristen da, iparralderantz hartzen du eta plataforman amaitzen da. Aurreko ibilbidean bezala, harkaiztegi karstikoa, pagadi-basoak eta belardi berdeak dira nagusi paisaian. Gainera, gailurretatik Arabako lautadaren zabaleraz eta Gipuzkoako erliebe menditsuaz goza daiteke.

Iparralderantz abiatu ginen, ibilbide ezberdinak dituzten bi kartel nabarmentzen diren bidezidor batetik. Pagadian sartu ginen bete-betean. Leizeren baten eta dolina batzuen ondotik igaro ginen altuera irabazten ari ginen bitartean. Bidexka bide harriztatu batean amaitzen da (1060 m), Erdi Aroko bidean, baina orientazioari eusten dio. Metro batzuk aurrerago, seinaleztatutako desbideratze batera iritsi ginen. Eskuinetik jarraitu (IE) eta gora jarraitu Leizarrateko leporaino (1135 m).

Iparralderantz metro batzuk jaitsi eta GR12rekin lotu ginen. Erdi Aroko galtzadatik (IE) jaisten da, eta San Adriango tuneletik igarotzen da. Tunelera iritsi baino lehentxeago, San Adriango tumulua aurkitu genuen (1040 m). Puntu horretan, galtzadatik irten eta ezkerrera jo genuen, iparralderantz, pagadian eta paisaia karstikoan zehar aldapa handiarekin igotzen den pista harriztatu bati aurre egiteko, Aizkorri mendi-lerroraino. Lehenik, Aiztontor Altuna (1454 m), ondoren Tontoraundi (1470 m) eta, azkenik, Aizkorri (1520 m), Santo Kristoren ermita, babeslekua eta gailurra.

Jaitsierari ekin genion (IM), kordalarekiko paraleloan doan bidezidor batetik, gailurrak igo gabe, baina pixkanaka harengandik urrundu eta Arbelarreko txaboletara iritsi ginen. Urbiako zelaiak (M) zeharkatzen dituen pista bat hartu, hegoalderantz biratu eta Ollantzuko txaboletara igo ginen. Zer esanik ez, Aizkorri kordalaren eta Urbiako zelaien irudia euskal mendien onena da.

Hortik aurrera zelaiak desagertu eta pagadia itzultzen da. Pixka bat aurrerago (H), Perusaroi txabola agertzen da, Peruaitz azpian, Aizkorriren lehen mailako bistarekin. Pistak metro batzuk jaisten jarraitzen du, eta gero igo egiten ditu. Onbakutzetik gertu, Ollantzuko txaboletatik 2,5 kilometrora, desbideratze batera iritsi ginen. Orduan, pista utzi eta ezkerretara (E) dagoen bidea hartu genuen belarrezko pista batetik jarraitzeko. Handik gutxira, GR12arekin konektatu berriro eta hego-ekialdeko norabidea hartu genuen bidebanatze bateraino. Liñategietatik gertu.

Eskuineko adarretik jaitsi ginen, hegoalderantz, eta beste bidegurutze batera iritsi ginen; handik, goizean, Leizarrateko lepora igo ginen. Ibilaldia hastean egin genuen pagadiaren zatia baino ez zaigu geratzen, dolinak eta leizea zeuden tokia, Zumarraundiko plataformara sartzeko.

DATUAK

DISTANTZIA:14,5 KM

DESNIBEL POSITIBOA: 858M 

GPSRAKO TRACK

IBILBIDEAREN ARGAZKIAK

ARATZ BEUNDATIK: SAN ADRIANGO TUNELETIK ITZULTZEN DEN IBILBIDE ZIRKULARRA

 

CASTELLANO

Zegamatik Otzaurte mendatera igoko gara GI-2637 errepidetik. Mendatean zementuzko pista bat (HM) ateratzen da, eta 2 km baino gutxiagoan Beundako atsedenlekura iristen da (830 m). Txabola batek, aparkaleku batek eta egurrezko hainbat mahaik osatzen dute eremua.

Hego-ekialderantz abiatuko gara, hainbat mahai dauden zelaitik. Berehala puntu hori bat duen seinale bat aurkitu dugu. Puntu hauek gure erreferentzia izango dira ibilbide osoan zehar, uneren batean gal daitezken arren. Zegama-Aizgorri Trail Maratoiko markak dira.

Lehen zati horretan, ia 100 m desnibel jaitsiko dugu Anarri errekaraino (720 m), eta egurrezko zubi batetik igaroko dugu. Bidea indartsu igotzen hasten da pagadi bikain batetik, hegoalderantz. Pista batzuk zeharkatu, eta hainbat txabola dituen eremura iritsiko gara, Iramendiko txaboletara (900 m). Belardietatik hego-mendebalderantz jarraituko dugu Iramendiko gailurreraino (976 m). Mendilerrotik metro batzuk jaitsi, eta Allaitz magalerantz igotzen hasiko gara. 1070 metroko kotan, iparralderantz aldatuko gara, Allaitz ekialdeko hegalak estaltzen dituen pagadian sartzeko. Mendebalderantz igotzen den pista harriztatu bat hartuko dugu, baina metro gutxiren buruan bideak eskuinera egiten du, iparralderantz, eta indarrez igotzen da. Pagadiak, harkaitzek eta kareharrizko hormek fantasiazko paisaia sortzen dute. Bazirudien edozein unetan euskal mitologiako pertsonaia bat edozein sakonunetik ager zitekeela.

Puntu horien ibilbidea, ibilaldiaren arabera, Allaitz gailurraren azpitik eta eskuinetik igarotzen da eta Allarte lepora iristen da (1146 m), Allaitz eta Imeleku artean. Iparralderantz jarraitu eta SARIOZAR inskripzioa duen zutoin adierazgarri batera iritsiko gara. Ondoren, ezkerrera egingo dugu, mendebaldera, Aratzarte lepora iristeko (1270 m), Imeleku eta Aratz artean.

Basotik kanpo, Aratzeko kareharrizko hegalak baino ez zaizkigu geratzen. Ekialdeko hegalean gora egingo dugu, lehenik iparralderantz igotzen den bidezidor batetik, eta gero mendebalderantz biratzen du gailurrera iristeko (1445 m).

Aratzetik, Aizgorri aurrean dugula, ipar-mendebalderantz joko dugu, eta beste bi tontor kateatuko ditugu: Elurzuloak (1432 m) eta Argorri (1313 m).

Argorritik Portuganako txabolaraino jaitsiko gara. Pagoak berriro agertzen dira, eta beherantz jarraituko dugu San Adriango galtzada harriztaturaino, GR12rekin bat egiten duena. Orduan, ekialderantz aldatuko dugu norabidea, eta bihurgune handi baten ondoren, San Adriango tunelean sartuko dugu, bere ermitarekin, bere garaian komunikaziorako gune estrategikoa zena, Araba eta Gipuzkoa arteko nahitaezko pasabidea zelako.

Puntu honetatik aurrera, Mikeleteen etxeraino eramango gaituzten GR12ko arrasto gorri eta zuriei jarraituko diegu (E). Beherago, bidegurutze batean, hesi bat eta Kanadako pasabide bat daude. Pista bat hartu behar da, zerbait ezkutatua, baina ekarri dugun ekialdeko norabideari eusten diona.

Zati batean Igo gabe aurrera egin ondoren, bidea igotzen hasten da ia Añabasoko gailurreraino. Orduan, behin betiko jaisten da (HE) usategiz betetako kordal batetik, berriro Beundara iritsi arte.

DATUAK

DISTANTZIA: 14,6 KM

DESNIBEL POSITIBOA 990 M

GPSRAKO TRACK

IBILBIDEAREN ARGAZKIAK 

CASTRO VALNERA EL TUBO KANALATIK

 

CASTELLANO

Castro Valnera Tuboko kanaletik igotzea zen tontor honetara iristeko falta zitzaidan bidea, eskalatu behar ez diren bide ezagun guztietatik. Baina ibilbide honek badu bere xarma elurrarekin ibiliz gero. Tarterik alpetarrenak 500 metroko desnibela du, kilometro bat pasatxoko distantzian.

Las Machorrastik Lunada mendatera igotzen den errepidean (BU-572), 3. kilometroan gutxi gorabehera, Bernachoren etxoletarako desbideratzea dago. Seinale batek "Castro Valnera" adierazten du eta etxoletara iristen den pista bati hasiera ematen dio. Pista hori, elurra edo izotza dagoenean, ezin da ibili.

Joan ginen egunean ez zen arazorik izan eta autoa txaboletaraino eraman ahal izan genuen, pista barruraino (1110 m). Leku horretan bertan amaitzen da Castro Valneraren ekialdeko ertza, Castrorako sarbideak bi ibilbide klasikotan banatuz. Bide arrunta ezkerretik igotzen da, seinaleztatuta, eta La Canaletik (MHM) igotzen da. Eskuinetik (IM) pista metro batzuk luzatzen da eta etxola batzuen ondoren Pilucako leporaino igotzen den bidexka bihurtzen da.

Guk eskuinetik (IM) ekin genio bideari, azken etxoletaraino iritsi, eta elurtutako belardiak zeharkatu genituen, harrizko hormen arteko pasabideen bila. Elur bigunak, nahiz eta ibiltzeko modukoa izan. Kilometro batera, 1200 metroko kotara iritsi ginen, eta mendebalderantz aldatu ginen, ibilbideko malda inklinatuenei aurre egiteko eta El Tubo kanalera, gure helburura, joateko.

Une horretatik aurrera, aldapak nabarmen pikatu ziren eta elurretan aurrera egitea gogorragoa izan zen. Hala ere, segurtasunean irabazi genuen, elur bigunak atxikitzen gaituelako eroriz gero. Aurrean hainbat kanal genituen eta El Tubo-rekin asmatzea zen kontua. Lehenik, mendebalderantz igo ginen, baina 1360 metroko kotan ezkerrera pixka bat aldatu ginen (MHM), gailurreko ertzeraino igotzen den ibar bat hartzeko, El Tubo. Ibarbidean sartuta, gure ezkerretara dagoen kanal estu batek nahasmena sor dezake. Baztertu egin behar da, eta gainaldeko ertzera (1698 m) iristen den ibarbide nagusiaren bideari jarraitu. Ertzera sartzeko azken zatiak inklinazio handia du. Metro batzuk hego-mendebalderantz, Castro Valnera gailurretik bereizten gintuzten.

Ez naiz luzatuko ikuspegien deskribapenean, blog honetan behin baino gehiagotan errepikatu delako. Azpimarratzekoa da 360 graduko zirkulua eginez, Santander badia, Picos de Europa, Alto Campoo, Guzmantarako mendieta eta Castro Valnera eta Peña Lusa blokeen tontorreta, Bizkaiko mendiez gain, ikusi ahal izan genituela. Gailurrik altuenak zerumugan nabarmentzen ziren, elurtuta zeudelako.

Bide normaletik (H) itzuli ginen, elurretako arrastoei jarraituz, Canaleko lepora iristeko pasabiderantz, Castro eta Cubada Grande artean. Handik, La Canaletik (IE) jaitsi ginen, elur askorekin, Bernachoraino berriro.

DATUAK

DISTANTZIA: 6,31 KM

DESNIBEL POSITIBOA: 650 M

GPSRAKO TRACK

IBILBIDEAREN ARGAZKIAK