sábado, 14 de noviembre de 2015

MORRA DE LECHUGALES, PICOS DE LOS GRAJALES ETA PICO DEL JIERRU JITO DE ESCARANDITIK.




Martxa hasi genuen Jito de Escarandin (1302 m). Casetón de Andararako pista hartu genuen (Lehen H eta gero HM), la majada de la Jazukatik pasatuz, Macondiu-ren azpian heldu arte. Zona honetan guztian meatzaritza egon zen, izan ere Caseton-en ondoan errail batzuk eta mineral karga bagoneta bat monumento gisa daude. Caseton de Andara aterpeak zaindaria dauka eta joan baino lehen berarekin hitz egin behar da.


Aterpearen goi aldetik doazen pistak jarraitu genituen (H). Gorago hego mendebalderantz zuzentzen dira eta gero hegoekialderantz. Edonon meatzeritza-hondarrak agertzen dira. Berehala, gure ezkerrera, Castillo de Grajal agertzen da irtena. Azpitik pasatu ginen eta La Rasa de la Inagotable –aren eta el Pico del Grajal de abajo-ren artean kokatu ginen. Gure eskuinera agertzen den kordalera zuzendu ginen eta kordalari jarraituz hiru tontor igo genituen: Pico del Grajal de abajo, Pico del Grajal de arriba eta Pico del Jierru. Jierrutik paanoramika bikaina begistatu genuen: Mendebalderantz Picos de Europako erdiko mazizoa Dujeko aranarekin, hegomendebalderantz Pico Cortes, hegoalderantz Morra de Lechugales, jou del evangelista eta Las Sillas del Caballo Cimero eta Bajero eta ekialderantz Samelar, Sagrado Corazón, La Junciana eta La Rasa de la Inagotable.


Pico del Jierrutik Morra de Lechugales-era (H) zuzendu ginen. Metro batzuk, altitude gehiegi galdu gabe, eta bidezidorrari jarraituz La Morraren ekialdeko maldetan, Jou Evangelista begiratzen dutenetan, kokatu ginen. Tontoorrera ailegatzeko bi aukera dauzkagu (Ikusi argazki 1 eta argazki 2) : A) Bidezidorrak malda erdian sigi-saga egiten du eta kordalera igotzen da, hegomendebaldeko norabidearekin “moña”-ra heltzen da. B) Bideak sigi-sagaren asken iskinan mendebebalderantz jotzen du lepo batera iristeko. Hemendik kordalaren beste aldera pasatu ginen, gero, metro gutxietan, itxuraz ez ibiltzeko moduko lurragatik, baina pasabideaz, aurreko ibilbidearekin lotzen genuen. La Moña gailurra osatzen duen haitz handi bat da. Tontorrera heltzeko, 3-. Graduko pasabide bat trepatu behar da (2440 m). Panoramika Pico del Jierruaren antzekoa da, baina hegoalderantz Alto Carrion-go mendiak ikus daitezke: Curavacas, Espiguete, Peña Prieta y Pico Murcia.


Itzultzeko 3. Graduko pasabidea rapelatu genuen eta ibilbideaz aldatzea erabaki genuen, ibilbide zirkularra eginez. Jou Llerosorako bidea hartu genuen, Valdomingueroren itzulpean eta Pico Jierruren eta Grajales-en iparraldeko aurpegien azpian.


Pico del Jierrura itzuli ginen. Tontorretik iparraldeko isurialdea jaisten hasi ginen, harrieta luze batetik (MIM), harri-piloei eta bidezidorrei jarraituz lepo txiki batera (2270 m) heldu arte. Orduan bidezidorra iparralderantz zuzentzen da eta gero ipar ekialderantz, harrietatik ere, bide egokiagoak aurkitu arte. Bide hauek Grajales-etako ibilbideak bezalako ezagutzen dira. Pico Jierru-ren eta Los Grajales-en maldak ibiltzen dituzte eta goizean egin dugun igotzeko ibilbidearekin lotzen dira Casetón de Andara heldu baino pixka bat lehenago.


Agur bero bat eta besarkada bat Mari Soli eta Tintxuri, gu bezalako mendiko bi zale amorratu.




DATUAK
DISTANTZIA: 18,12 KM
DESNIBEL: 1311M 




jueves, 5 de noviembre de 2015

HOYA DE GAMUETATIK MALLO GORRETA ETA GORRETA DE LOS GABACHOS.





Los clérigos iturrian autoa utzi genuen, Zurizatik Linzara doan errepidean. Ibiltzen hasi ginen ekialderako norabidearekin, Gamuetako erreka-zuloa ibiltzeko. Bidea Gamuetako erreka-zulon sartzen den neurrian altitude irabazten du Gamuetako aterpera ailegatu arte (1640 m), artzain aterpe bat. Aterpearen hegoaldean ikusten dira Quimboa Bajo y Pinare eta ekialderantz ikusten dira jadanik Anzotiello y Mallo Gorreta. Bidea hegoekialderantz zuzentzen da Gamuetako sakonunetik igotzen jarraitzeko eta gu eramateko Anzotielloren eta Mallo Gorretaren arteko bretxaren azpian. 


Harrieta ezegonkorra batetik bretxara igo ginen. Ezkerreko hormatik, martxaren arabera, pausorik egonkorrenak aurkitu genituen. Behin bretxara heldu ginen ( 2180 m) gure ezkerrera zuzendu ginen, IE, oso makurtutako eta ezegonkorrako lurratik, Mallo Gorretako hormaren eta pitoi edo gerdarme baten arteko tximiniarantz. Tximinian 2. graduko igarobide bat badago eta harri aske asko ere, erortzeko eta irristatzeko arriskuarekin. Kasko eramatea gomendatzen dugu, bretxatik kontu handiz ibili behar da. Tximinia igo eta gero bizkar harritsuatik jarraitu genuen tontorra arte (2267 m). Tontorratik ikusi genitun mendebaldeko eta erdialdeko pirinio osoa, Anie-tik Neuville mendilerroaraino Hiru Erregeen Mahia, Alanos, Bisaurin, Midi, Infiernos, Vignemale eta Balaitus-tik pasatuz… eta ez dakit zenbat mendi gehiago.


Tontorrean talde batekin topo egin genuen ( hiru nafar, errioxar bat eta catalan bat). Gorreta de los Gabachos-era igotzeko beharrezkoak diren rapelak egiteko horniturik zeuden. Gonbidatu gintuzte rapelak jaistera eta guk onartu. Ertzetik jarrai daiteke baina destrepe bat badago oso airekoa eta arriskutsua. Askoz hobeto tontorraren ezkerreko hormatik rapelak egitea destrepe baino.


Rapelak egin daitezke bi lekutik, lehen hain zuzen ere tontorraren azpian eta bestea pixka bat beherago non rapel egiteko zinta ikusten den. 20 metroko rapelak dira. Gero gandorrari jarraituz hegoaldeko Gorreta de los Gabachos-era heldu ginen (2270 m).


Itzultzeko iparralderantz zuzendu ginen Gamueta mendilepora arte (2188m). Bertatik harrieta luze batetik jaitsi ginen (HM) Gamuetako sakonunera arte. Hemendik aurrera itzuli ginen etorritako bidetik.


Udazkenak kolore gorri eta marroiez janzten zuen Gamuetako basoa, eta Txamantxoiako maldak okre-grisa erakusten zuten, urteko sasoi honetan soilik ikusten dena. Mendi egun ona pasatu genuen, ahaztezina.
Hemendik agurtu nahi dugu tontorrean aurkitu genuen bosteko taldea.




DATOS
DISTANTZIA: 12, 28 KM
DESNIBEL: 1055 M


jueves, 15 de octubre de 2015

GRAN FACHA RESPOMUSOTIK





Aurreko arratsaldean La Sarra urtegira heldu ginen, Sallent de Gallegon, eta Respomuso aterpera igo ginen. Esteka honetan tarte hau deskribatzen da.

Respomuso aterpean hasi ginen (2140 m). Aterpearen atzetik Respomusoko sakanaren metro batzuk igo genituen Hrp (Haute Randoneé Pyrenéenne), Respomuso-ko aterpearen eta Wallon aterpearen arteko tartea, aurkitu arte. Ekialderantz doan ondo seinalatutako ibilbidea da.


Berehala Respomuso urtegia atzean utzi genuen. Ibilbidetik, aranarantz begiratuz, Alfonso XIII aterpea, harrizko etxola bat besterik ez dena, eta “el ibon de las ranas” ikusten dira. Aurrerago Campolano-ko urtegira heldu ginen (2160 m), Respomuso urtegia baino txikiagoa, baina hiru mendiek inguratutako lautada zabal batean kokatua: aurrean (Ekialdera) Pico de la Peyre; Eskuinera (Hegoalde) Pico de Campoplano eta Ezkerrera (Iparralde) Pico Gabizo edo Cristal. Urtegitik Pico de la Peyre-ren eskuinera el Gran Facha dagoeneko ikusi ahal genuen.


Erreka bat La Fachako Lakuetatik jaisten da eta urtegian amaitzen du. Pico Peyrek, Pico Campoplanok eta Gran Facha-ren mendi-adarrek osatutako sakanetatik doan bere bideari jarraitu behar izan genuen.

Urtegiaren eskuineko aldea, ibilaldiaren norabidearen arabera, ibiltzen duen bidezidorra hartu genuen. Argibidea: Bi bidezidorrak dira, bat urtegiaren hormaren kampotik doa, eta bestea hormaren barruan ura hormara heltzen ez dela aprobetxatuz. Guk asken hau aukeratu genuen. Urtegia pasa eta gero zutoi adierazle bat aurkitu genuen eta La Facha–ren norabidea adierazten duena. Erreka zeharkatu behar izan genuen. Campoplano-ko sakanatik errekaren bideari jarraitzea falta zitzaigun soilik.


Bidezidorra eta harri-piloak bilatuz La Fachako lakuetara (2520 m) igo ginen, eta norabidea galdu gabe igotzen jarraitu genuen La Facha-ko lepora (2664 m) iritsi arte. Lepoaren hegoaldera La Facha mendi-puska altxatzen da, gure helmuga, iparralderantz Pico Aragón-ek eta Petit Fachak bidea ixten dute eta hegoalderantz Hrp Wallon aterpera jaisten da.


Respomusotik La Facha leporaino norabide bera, gutxi gorabehera, EHE mantentzan da.
Hegoalderantz zuzendu ginen Gran Facha-ko iparraldeko ertze pikoa igotzeko. Atseginik gabe igotzen den 300 metroko desnibela da. Lur malkartsuak eta dekonposatutako harriek kasko eramatera behartu gintuzten. Teknikoki ez dago arazorik. Pasabide arriskatsuaren bat badago baina adi egon ezgero saihest daiteke. Ez dago bide bakarra, harri-piloek aukera batzuk adierazten dituzte gehien gustatzen zaiguna aukeratzeko. Ia amaieran, 2960 metroko kotan, ertzea hegoekialderantz doa. Bertan azken harriak trepatu behar izan genituen baina arazorik gabe. Gran Facha-ko tontorra(3005 m).


Pirineo zentraleko beste begiratoki bikain: hegoalderantz Vignemale eta los Infiernos; iparralderantz Frondellas eta Balaitus; mendebalderantz Midi d´Ossau, Arriel, Anayet eta gutxi gorabehera hegomendebalderantz Collarada, Pala de Ip, Aspe eta Llana de la Garganta.
Itzuli ginen bide beretik.



Oharra.- Ezagutzen ez ditudan arrazoiengatik nire GPS ez zen ibili, eta ezin izan nuen egin ibilaldiaren track. Baina Wikiloc-en aurkitu dudan antzeko beste track bat textuari eransten diot.




DATUAK
DISTANTZIA: 13,65 KM
DESNIBEL: 1157 M



miércoles, 2 de septiembre de 2015

BALAITUS LATOUR BRETXATIK ETA JAITSIERA LA GRAN DIAGONAL-ETIK.





Balaitus igo genuen Latour bretxatik (HE isurialdea) eta jaitsi genuen La Gran Diagonal-etik (M isurialdea). Bi egunetan ibilbidea egin genuen. La Sarra urtegira arratsaldean heldu ginen eta Respomuso aterpera igo ginen. Hurrengo egunean tontorrera joan ginen. Baina ibildide osoa egun berean egin daiteke, gogoz hori bai.
 

La Sarran autoa utzi genuen (1460 m). Ibiltzen hasi ginen (I) eta urtegia pasatu eta gero Aguas Limpias errekaren beste aldera pasatu ginen zubi batetik. Bertan Respomuso aterparako norabidea adierazten duen seinale-tantaia aurkitu genuen. Aguas Limpias amildegitik pistak altuera irabazten du. Bidean Aguas Limpias errekan amaitzen diren errekatxoen urjautsi batzuk ikus daitezke baita Arriel mendiaren ikuspegi zoragarria ere. Aterperako ibilbideak bat egiten du GR-11-rekin. Gutxi gorabehera, 1600 metroko kotan amildegia estutzen da “La Garganta de Aguas Limpias” osatuz. Leku hau “El paso del oso” deitzen da ere. Neguan eta udaberrian elurtegi izoztuez estaltzen da.
Hemendik aurrera pista igotzen doa ekialderako norabidearekin. Arriel urtegietara igotzeko desbideratzearen ondoan pasatu ginen eta denbora gutxitan Respomuso urtegiaren horma eta Gran Facha, Campoplano eta Llana Cantal ikusi genituen. Ordu erdian aterpean geunden (2140 m).
 

Hurrengo egunean, aterpearen atzetik, iparraldeko norabideaz, Respomuso amildegira igotzen den bidezidorra hartu genuen. Iturritik gertu seinal batek Balaituserako norabidea adierazten du. Harri-piloei eta bidezidorrari jarraituz aurrera joan ginen. Hasieran Respomuso errekaren ondoan gindoazen, baina berehala erreka eskuinera utzi genuen. Errekari jarraituz gero Respomuso amildegia igoko genuen eta Sclousere eta Vuelta Barrada aintziretara helduko ginen hortik bretxara igotzeko. Baina Frondellas-etako oinarrietatik ibiltzen den ibilbidea aukeratu genuen. Guretzat ibilbide logikoago desnibela obeto dosifikatzen duelako. Pixkanaka pixkanaka altuera irabazten genuen “Crestas del Diablo” (E) eta “Crestas de Costerillou” (I) ikusten genituen bitartean. Hasieran gure ezkerratik “Las Frondellas”-etatik doan Bondidier ertzearen hormak jaisten ziren, aurrerago Iparraldeko Frondellarenak eta azkenean Aguja Cadierrenak. 2840 metroko kotan, gutxi gorabehera, Latour bretxaren azpian kokatu ginen, Aguja Cadierren eta Pitón Latourren artean. Elurtegiak bretxaren inguruan zeuden baina bretxan sartu gabe. Gure ibilbidea elurtegien gainetik zihoan, baina bretxara heldu baino metro batzuk, pixka bat atzera joan behar izan genuen eta elurtegietara jaitsi pasabide txar batetik rimayara pasatu ezin genuelako.


Bretxaren harriak deskonposatua zeuden eta harriak erortzeko arriskua zegoen (kasko eraman) talde batzuk igotzen ari ginelako. Sokez hornitutako bi irtengune pasatu genituen (II+). Metro batzuk gorago, eta bretxaren azkenera heldu baino lehen, eskuinera klabo batzuk agertzen dira. Ez genituen hartu lehen iltzeak baizik eta hurrengoak, gorago kokatua daudenak, hartzeko errezagoak direlako (argazkia ikusi). Iltzeak behin gaindituta, trepatzen jarraitu genuen (II) Pitón Latour igotzeko (2690 m). Tontorraren gainean dagoen tripode handira iristeko zuzendu ginen iparralderantz eta gero ipar mendebalderantz, bideari eta harri-piloei jarraituz (3146 m). Balaitusek, Pirineo zentralaren erdian kokatuta, alde honetako panoramika zoragarriak eskaintzen dizkigu: Midi d´Ossau, Sierra de Partacua, Collarada, Pala de IP, Frondiellas, Gran Facha, Vignemale, Infiernos, Garmo Negro etc.
 

 
La Gran Diagonal-etik jaitsi ginen ibilbide zirkularra egiteko eta horrela bi isurialdetako paisaiak gozatu.
Tontorreko tripodearen atzetik harri-pilo handi bat ikusten da. Bertan jaitsieraren ibilbidea hasten da. Arreta handiz jaisten hasi ginen. Ibilbidea ez da zaila (I/I+) baina galtzeko arriskua ba dago. Hasieran bideak sigi-saga egiten du baina Isards bretxaren ondoan mendebalderako norabidea hartzen du. Balaitusko mendebaldeko isurialdea zeharkatzen duen erlaitza da, La Gran Diagonal zentzu esanda, eta Abrigo de Michaud-era arte jaisten da. Abrigo de Michaud horman egineko aterpea da. Jaitsiera osoan paisaia piriniotarraren edertasuna ikus ahal izan genuen: Midi, Palas, Arriel, Chelau aintzira, Arriel aintzirak, goikoa eta baxua, eta abar.. . 
 

Jaisten jarraitu genuen Chelau aintzirara arte, kolore turkesa urez. Hemendik bidea, galdu gabe, Arriel antziretara zuzendu ginen. Aintziren ezkerraldeko aldetik Arriel amildegira ailegatu arte. Orduan bidea adarkatzen da. Adar batek GR11-ri jarraitzen dio, “Frondellas” inguratuz, eta Respomuso aterpera iristen da. Beste adarra Arriel amildegitik jaisten da ( lehenik HM eta gero H) La Sarra urtegitik igotzen den pistara arte. Guk asken hau hartu genuen La Sarran utzi genuen autora iristeko.
 
DATUAK
DISTANTZIA: 23,5KM
DESNIVEL. 1750M








martes, 4 de agosto de 2015

VIGNEMALE OSSOUE ARANATIK





Gabarnietik Bujaruelo mendatera igotzen den errepidea (D923) hartu genuen. Kilometro erdira, gutxi gorabehera, oso bihurgune itxian, tantai-adierazleak Barrage D´Ossoue-ren norabidea adierazten du eta pista bat eskuinatik ateratzen da (M) Ossoue aranean sartzeko. Lehendabiziko metroak asfaltatu daude baina berehala lurzoru gordina eta uniforme gutxiagoa agertzen da, ibiltzeko modukoa izan arren. Lo egiteko egokitua den artzain-aterpe batera, Cabane D´Millas-era, heldu ginen. 2,5 km aurrerago beste artzain-aterpe bat, Cabane D´Ossoue, dago, Barrage D´Ossue-ren ondoan. Cabane D´Millas-en ondoan bibakeatu genuen baina hurrengo egunean ohartu ginen jende gehienak Cabane D´Ossoue-ra heltzea nahiago zuela.


Kanpoan gozaldu eta gero, goiz goizean, ibiltzen hasi ginen, Cabane D´Millas-ean (1680 m). Pistatik (IM) Barrage D´Ossouera heldu ginen (1840 m). Hemen pistak bat egiten du GR 10ekin. GR10ek Baysellance aterperako desbideratzera arte lagunduko gaitu. Aranaren hondoraino jarraitu genuen norabide berarekin, gure ezkerrera Ossoue erreka izanez. Zeharkatu genuen egurrezko zubi batetik eta hasi ginen igotzen gure aurrean geneuzkan izugarrizko hormak. Tapou-en eta Petit Vignemalen maldak dira.


Igotzen ari ginen bitartean elurtegi txikiak aurkitu genituen eta Oulettes errekak osatzen duen ur-jauziaren ondotik pasatu ginen. Atzera begiratuz ikusi ahal genuen Ossoue aranaren lautada goizeko lainoaren azpian. Orain bidea, GR 10-en marra gorriez eta zuriez markaturik, iparralderantz zuzentzen da, baina 2300 metroko kotara heltzerakoan ezkerrera doa (M). Leku berean beste bide bat Des Oulettes urtegietara zuzentzen da, baina ez da gurea. Gure aurrean Ossoue glaziarra eta Ptit Vignemale daude eta gure ezkerretara Montferrat eta Tapouak. Petit Vignemalen itzalpean igotzen jarraitu genuen eta harrian hondeatutako Belleuve kobetara iritsi ginen. Henry Russel kondeak eraikitzea agindu zuen 1888an, Vignemale mendian egiten zituen ibilbidetan aterpe izateko. Kondeak, guztira, 7 koba eraiki zituen , 1881 eta 1893 bitartean, Vignemalen iguruetan.


Metro batzuk aurrerago Baysellance aterperako desbideratzea agertzen da. Tantai-adierazle batek aterpearen norabidea adierazten du (IE), gainera GR10ren marra zuri eta gorriak harantz doaz. Guk genekarren norabideari eutsi genión (M) Ossoue glaziarrera heldu arte (2700 m).
Pirineoetako bigarren glaziarra da, Anetokoaren ondoren, eta 70 hektarea ditu, baina atzerakada nabarian dago. Orain dela urte batzuk ikusten ziren serakak desagertu dira eta haien astarnak besterik ez daude. Hasieran glaziarren inklinazioa oso aldapasu ez da, baina gero makurtuago egiten da eta goiko aldean (3100 m) launtzen da berriro. Paisaia izugarria da, 3000 metroko mendiek osatutako zirko glaziarra. Gailurrak dira: Tapou-ak, Pico Monferrat, Pico Central eta Cerbillona igotzen den arabera ezkerrera, Clot de la Hoult, Pic Long edo Vignemale, Pitón Carre, Punta Chaussenque, Espalda de Chaussenque eta Petit Vignemale eskuinera. Cerbillonaren eta Clot de Hount-en arteko ertzeak, Cerbillona mendilepoarekin erdian, glaziarreko zirkoren frontea osatzen du. Vignemale-en eta Pitón Carre-en artean Gaube bretxa ospetsua dago.


Eskuinera zuzendu ginen (MIM) Pitón Carre-en azpian pasatzeko, Gaube bretxaren ondoan, eta azkenean Vignemale mendi-puzkaren azpian kokatzeko. Tontorra (3298 m) lortzeko azken zatia trepatu behar genuen baina oso erreza da. Azken zati honetan kasko eralbitzea komenigarria da harriak erortzen direlako, batez ere mendia jendez gainezka dagoenean.
Itzuli ginen bide beretik.
 
DATUAK
DISTANTZIA:19,6KM
DESNIBELA: 1691M









domingo, 19 de julio de 2015

TELERA PIEDRAFITATIK





Piedrafita de Jaca-tik La Cuniacha parkera joan ginen eta bertan utzi genuen autoa (1380 m). Ondoko pista hartu genuen (IM), baina kilometro batera norabideaz aldatu ginen (M). Bidezidorren bat hartu genuen pista mozteko. Seinale-tantai batek Telera aterperako bidea adierazten du. Guk hartu genuen, eta errekaren bideari jarraituz (HM), Ibon de Piedrafitara heldu ginen aterpetik pasatu eta gero.



Ibonen aurrean (HM) Cachivirizas kanala ikusten da. Bai harrieta izugarria, Corona de Mallotik erortzen diren harriek osatua. Baina harrietan sartu baino lehen beste zati aldapatsua igo behar da harrieta txikiago daukana ere. Pazientziaz eta bide errezagoa bilatuz kanalaren 300 metroko desnibela gainditu genuen. Peña Pardaren eta Teleraren arteko Cachavirizas mendilepora heldu ginen (2380 m).


Lepotik Peña Pardarantz zuzendu ginen (MIM). Berehala bidea bitan banatzen da, adar bat Peñaren hegoaldeko isurialdera zuzentzen da eta besteak, “Paso Horizontal” deritzonak, ekialdeko isurialdea ibiltzen du. Guk hau aukeratu genuen. Pareta bertikala zeharkatzen duen faja estua da (IM). Elurrik gabe bide erreza baina airezkoa da. Neguan ordea pasabide zaila da pareta eta faja elurrez eta izotzez betetzen direlako, orduan piolet eta kranpoiak beharrezkoak dira oso airezko zeharkaldi bat pasatzeko. Ez bakarrik neguan, elurtegiak egon daitezen bitartean oso pasabide arriskutsua da, benetan jada hainbat istripu hilgarri egon dira. Guk pasatu genuen elurrik gabe. Pasabidea oso erraza trepatzeko kanal batean amaitzen da (M). Horrela Teleraren hegoaldeko malden eta Peña Pardaren iparraldeko malden artean osatzen den sakonunera heldu ginen (2500 m).


Gure helmuga lortzeko Teleraren hego-ekialdeko harritsua ertzea igo genuen, harri-piloei jarraituz ( Lehen I eta gero IM). Azkenean tontorreko mugarri geodesikoa agertu zen (2762 m). Tontorretik iparralderantz begiratuz, eskuinatik ezkerrera, ikusi ahal genituen Monte Perdido, Vignemale, Garmo Negro ella Infiernos, Balaitu, Frondiellas, Palax y Arriel, Midi D´Ossau, mendebalderantz Collarada, Peña Retona eta Partacua mendilerroaren gainontzeko tontorrak eta hegoalderantz lehengo planoan Peña Parda edo Cachavirizas eta hondoan Peña Oroel y Jaca


Jaisteko zuzendu ginen (S) “Cuello de Telera”-ra, Peña Parda eta Telera bereizten dituen mendilepora. Bidezidorren zatiak eta harri-piloak badaude baina ez dago arazorik lepora ailegatzeko. Mendebalderntz jaisten jarraitu genuen Usabas errekara amiltzen diren terraza batzuetara arte. Jaitsiera adierazten duten harri- piloak bilatu genituen. Lehenik zuzentzen dira ipar-mendebalderantz eta gero mendebalderantz Plana de Zarranducho-ra iristeko, Peña Zarranduchoren eta Pico Retonaren azpian. Zati honetan elurtegi batzuk aurkitu genituen. Ibilbideak harri-pilei eta errekaren bideari jarraituz altitudea galtzen ari zen. Berehala norabideaz aldatu zen, ekialderantz, Peña Pardaren hegoaldeko isurialdea inguratzeko. Las Grallas kobaren ondoan pasatu ginen eta aberientzako metalezko aska batera heldu ginen. Pixka bat gehiago jaitsi ginen (E) eta igotzen hasi ginen, harri-piloak eta bidezidorra bilatuz, Peña Pardaren paretara hurbiltzeko (lehenik E eta gero IE). Azkenean, Cachivirizas mendilepoa ikusi genuen berriro.

 
Mendilepotik igotzeko bidea hartu genuen berriro autora itzultzeko, La Cuniacha parkean.