UBITXETA, ODERIAGA, ARANAKOARRIA ETA NAFARKORTA GARRASTATXUTIK

 

 CASTELLANO

 Garrastatxuko ermitatik Ubitxetara eta Oderiagara igotzea ez da zaila. Ibilbideak pista eta muino belartsuetan zehar eboluzionatzen du, altitudea eta distantzia beste oztoporik aurkitu gabe. Ermitara Baranbiotik autoz iristen da.

Garrastatxu ermitan hasi genuen ibilbidea. Ermitaren ondotik pasatzen den pista bat hartu genuen, lehendabizi ekialdera eta gero iparraldera doana. Baserri baten albotik igaro ginen eta pista (I) jarraitu genuen Katzabasotik gertu dagoen beste batekin bat egin arte. Pista hau ekialdera doa eta altuera hartzen ari da sigi-saga marrazten duen bitartean. Nafarkortaren oinean dagoen 920ko kotara iristean, utzi eta Nafarkorta eta Aranakoarria banatzen dituen mendi-lepoan barrena joan ginen. Lepoan, XIV. mendean otso batek eraso eta hil zuen emakume gazte baten omenezko monumentu bat dago.

Urkizako aterperaino (1050 m) jarraitu genuen (IE). Han, ipar-mendebaldera egin genuen, ezkerrera, eta Ubitxeta gailurrera iritsi ginen, Egileor edo Ubieta izenez ere ezaguna (1115 m). Ertzetik jarraituz, hego-ekialderantz, Oderiaga (1243 m) gailurrera iritsi ginen. Eguna lainotuta zegoen eta ezin izan genuen ikusmenaz gozatu, baina Iperkorta, Aldamin eta Gorbeia ekialderako laino artean agertu ziren.

Mendebalderantz jaitsi ginen zuzenean, otsoak (1011 m) irentsitako neskaren monumentuaren lepoan utzi genuen pista batetik. Aprobetxatu eta ahalegin gutxirekin Aranakoarriara (1025 m) igo ginen eta ondoren (S) Nafarkortara (1022 m). Tontorretik sastraka artean bide bat (SO) bilatu eta igotzeko pistara jaitsi ginen.

Itzulerako pista zeharkatu genuen, baina baserrirako bidegurutzera iristean, aurrerantz jarraitu genuen baserria inguratuz ermitara iristeko. Ermitako aparkalekutik Gorobel mendilerroaren ikuspegi osoa dago, hegoaldera begira. 

DATUAK

DISTANTZIA: 15, 33KM

DESNIBEL POSITIBOA: 792 M

GPSRAKO TRACK

IBILBIDEAREN ARGAZKIAK

 

LEZNA ETA PUMAR TONTORRA CUCAYOTIK.

 

 CASTELLANO

 

Ibilbide xumea da, pistatik igarotzen da, baina 1300 metroko desnibela gainditzen du, eta horrek gogortasuna ematen dio. Cucayo mendiaren zapore guztia duen herrixka txiki bat da. Dobresen ondoan dago eta La Vegako udaletxekoa da. Potesetik San Glorio mendateko errepidetik iristen da. 

 

 

Cucayon (940 m), kalexken artean, zubi* batera jaitsi ginen (Río Frio, 920 m). Zeharkatu ondoren, pista bat hartu genuen (IE), eta laster, 170 metro inguru, bidegurutze batera iritsi ginen. Beste 200 metro igo eta beste bidegurutze batera iristen da. Hemen ere eskuineko adarra hartu genuen eta hegoalderantz Requejada errekaren ibarbidera eraman gintuen. Tarte horretan, atzera begiratuz, Cucayo eta Dobresen ikuspegi zoragarriak ikusi ahal izan genituen.

 

Bidea Mamozan tontorraren hegalak inguratuz aurrera doa. Hego-mendebalderantz hartu eta Sierra Lamoa (1240 m) lepora iristen da. Han, Rio Fríotik igotzen den pista batekin egiten du topo. Pistan barrena jarraitu eta Praizako neguko txaboletara iritsi ginen. Metro gutxiren buruan bidebanatze berri bat agertzen da, eskuinera joan ginen. Ezkerreko adarra Bistrueyra doa.

 

Bideak gora egiten du eta beste bidegurutze bat aurkitu genuen (1440 m) kotan; eskuinetik jarraitu genuen. Orain pistak gora egiten du, sigi-sagaka, baina hegoaldera ematen du. Coto Redondo eta Pico Verdianos mendien azpitik igaro eta Pumar (1840 m) labadara iristen da, Pumar tontorraren oinetara.Tontorraren ezkerretik igo genuen (HM), eta muino batera iristean (2020 m), eskuinera jo genuen (IM), gailurrean sartzeko. Pumar-tontorra (2066 m).

 

Orain, hego-mendebaldeko mendilerroari jarraitu genion, eta, lehenik, Rinconeko lepotik igaro ginen (2035 m), eta, ondoren, Lezna mendiko tontorrera heldu ginen (2209 m). 

 

Bide beretik itzuli ginen Sierra Lamoa leporaino, eta han, Rio Fríotik Cucayora jaisten den pista (IM) hartu genuen. Herrira iritsi aurretik, XV. mendeko Los Molinos de Dobres bisitatu genuen. Río Frío mugitzen dituen bi ur-errota dira. 

 

Ikuspegiek bi mendi multzo handi hartzen dituzte: iparraldean Picos de Europa mendiguneak eta mendebaldean eta hego-mendebaldean Alto Carrion mendiak (Curavacas, Alto del Ves, Peña Prieta). Espero dut argazkiek justizia egitea. Bereziki txundigarriak dira Alto Carrion-go mendien iparraldeko aldeak.

 

 

* Río Frio-ren gainean, Cucayoren parean, bi zubi daude, bata herriaren gainetik eta bestea azpitik. Argi dago, deskribatutakoaren arabera, behetik hasi genuen martxa eta goikotik itzuli ginela. 

 

DATUAK

DISTANTZIA: 19,5 KM

DESNIBEL POSITIBOA: 1320 M

 

GPSRAKO TRACK 

IBILBIDEAREN ARGAZKIAK

 

ALTIPITATX ETA IPERGORTA URIGOITITIK (ITZULIA ITXINATIK)

 

 

CASTELLANO

 

Ibilbide hori zaila dela esan daiteke, egiten den distantziagatik eta igotzen den desnibelagatik. Bereziki, oso gogorra izan zen Sintxita eta Altipitataxen arteko zatia. Urigoititik irten, Itxinaren mendebaldeko hegal osoa zeharkatu eta Altipitatx eta Iperkorta igo genituen. Itxina zeharkatu genuen Neberaberrin, Kargalekun eta Ojo Atxularren barrena. 

 

Urigoiti auzoaren goiko aldean (Orozko) (E) Erazkin aparkalekua dago (500 m). Ipar-ekialderantz joanda, hurbileko ur-biltegira hurbildu ginen, eta bidean aurrera jarraitu genuen, galdu gabe. Laster, bidebanatze batera iritsi ginen, mugarri batekin, eta ezkerreko adarra hartu genuen, hego-ekialderantz doana Aldabide erreka aurkitu arte, ur-jauzi txiki batekin. Hemen, Itxinaren mendebaldeko hegal osoa iparraldetik hegoaldera zeharkatzen duen uraren ubidearen eraikuntzak ikus daitezke. Bidexka ezkerretik igotzen da eta gora egiten du, ubidearen gainetik jarrita. Kontuz! Guk ubidearen gainetik 50 bat metrora dagoen bidexkatik jarraitu eta hegoalderantz egin genuen. Nahiko eroso egin genuen aurrera, harik eta kanalera behartutako jaitsiera bat bilatu behar izan genuen arte. Hala ere, kanala hasieratik bilatu izan bagenu, ibilaldia kanalarekiko bide paralelo batetik joango zatekeen, askoz erosoagoa. 

 

Ubidea Iperkorta errekan amaitzen da (700 m), Sintxitako presan. Orduan hego-ekialderako norabidea hartu genuen. Sastrakaz betetako hegalean bidea irekitzen den bidexka batetik igotzen hasi ginen. Erreka zeharkatu eta pagadi txiki batean sartu ginen (880 m), baina ibilbideak bira egiten du eta errekara itzultzen da berriro gurutzatzeko eta sastrakadian gora jarraitzeko (ipar-ekialdea). (Nire ustez, bira horrek ez du zentzurik, mendi-hegalean gora igo ahal izan zen basora igaro gabe). Aldapatik, medebalderantz begiratuz, Belaustegiko urjauzia primeran ikusten da. Igoera gogortu egiten da, kareharria agertzen da eta aldapa aldapatsua da. Mugarri ugariei jarraitu genien Altipitatxetik gertu dagoen lepora (1084 m) iritsi arte. Eskuinetik (HE) jarraitu ginen, harkaitzen eta pagoen artean gora eginez, gailurrean eta Altipitatx (1171 m) gailurrean sartu arte. 

 

Kareharrizko lur-eremu malkartsuko zati bat jaitsi genuen (HM). Gero, ekialdera egin genuen metro batzuk, Iperkortatik bereizten gaituen mendi-lepoko zelaietara jaisten den bidea (HEH) aurkitzeko. Mendi-lepora iritsitakoan, mendi-hegal belartsu eta izoztutik igo ginen (HEH) gailurreraino. Iperkorta (1234 m). Tontor oso panoramikoa: Altipitatx iparraldean, Anboto ipar-mendebaldean eta Gorbeia eta Aldamin hego-mendebaldean. Txoko polita, ziurrenik, Gorbeiako Parke Naturaleko lekurik xarmangarrienetako bat. 

 

Ipar-ekialderako itzulera hasi ginen, baina Gorosteta osatzen duten kareharrizko muinoetara iritsi aurretik iparralderantz jaitsi ginen Neberaberriren eta Kargalekuren norabidea adierazten duen kartel bat aurkitu arte. Itxinako sarrera da. Ezinezkoa da ibilbidea karstaren labirintotik deskribatzea. Oro har, esango dut mendebalderantz joanda Neberaberri eta Kargalekutik igaro ginela, eta gero, iparralderantz, Ojo Atxularrera iritsi ginela, labirintoaren irteerara. Mugarriei jarraitu genien despistatu gabe eta, batez ere, GPSarekin gidatu ginen.

 

 

Begi Atxularretik jaitsi ondoren, ipar-mendebalderantz jo genuen Urigoitira itzultzeko. Atxen parean, puru formako goraguneak itxinaren iparraldeko muturrean, aldabide izeneko eremuan, eskuinetara dagoen pista batean sartu ginen. Kilometro bat edo gehiagoz jarraitu genuen, eta ezkerretik utzi genuen, pinudia zeharkatu eta Erazkingo aparkalekura iristen den bidezidor bat hartzeko. Kontuz! Oso erraza da desbideratzea eta pistatik jarraitzea. 

 

 

 

DATUAK

DISTANTZIA: 16,5KM

DESNIBEL POISTIBOA:1140 M

 

GPSRAKO TRACK

IBILBIDEAREN ARGAZKIAK