CANFRANC HERRITIK LECHERINES KOBA IZOZTUA.

CASTELLANO

Ibilbide hau xendaletasuntzat har dezakegu. Ez da inongo tontorrarik heltzen ezta pausu arriskutsurik  emateko beharrik ere. Hala ere, 1000 metroko altuera igotzen da eta 16 kilometro ibiltzen dira, iganderako ibilbidetxo baino gehiago bihurtzen duena. Oso gomendagarria paisaiaren kontrastea dela eta: basoa, mendiko belardiak, kobaren inguruko kareharriak eta azkenean kobaren harrizko, hezetasunezko eta izotzazko iluntasuna.

Canfranc herrian (1040m) ibilbidea hasi genuen, herriaren hegoaldeko sarreratik. Errepidea zeharkatu genuen eta "gaztandegia bi kilometrora" esaten duen seinale tantai baten ondoan bide zidorra hartu genuen. Metro gutzietara aurkitu genuen beste seinale tantai bat GR.11.1-ena (argazkia). Mendebaldelko norabidearekin bide zidorra segitu genuen. Lehenik etxe batzuen ondoan pasatu genuen (argazkia) y pizka bat aurrerago pinudi batean sartu ginen (argazkia), Los Arones amildegitik altitudea irabazten gindoazen bitartean . Errekaren ondoan bidea doa eta ura kudeatzeko egiturak ikus daitezke (argazkia). Zati honetan iturri bitxia daukagu "La fuente de la paja", urazko haría besterik ez da eta edateko lastotxo bat edo zerbait antzekoa beharrezkoa da (argazkia)).

Tarte batean hegoalderantz zuzendu ginen eta gero mendebalderantz. GR. 11-ren marra zuriak eta gorriak agertu ziren maiz (argazkia) baita seinale tantaiak ere. Gabardito bidea (ez nahasi Hecho baiarako Gabardito-arekin) eta gure bidezidorra lotzen diren lekuan seinale tantai bat dago, Gabardito, Canfranc eta Vilanuarako norabideak adierazten dituena (argazkia). Iparmendebaldeko norabideari eutsi genion baina zig-zag-en bat eta bihurgun itxiaren bat ere.

Los Abentazos iturritik (argazkia)(argazkia) (1340 m) pasatu ginen eta aurrerago Gabardito zabalgunera heldu ginen, yadanik pinuditik kanpo. Zabalgunearen sarreran altitudea (1590 m) okertutua daukan seinale tantai bat dago (argazkia). Gure ustean benetako altitudea 1450 metrotik gora ez da igotzen. Iparralderantz bide zidorra nabaria jarraitu genuen, gero mendebalderantz eta azkenean gabarditoko baso-aterpera ailegatu ginen (1500 m) (argazkia). Gure eskuinera, ekialderantz, ikus genitzakeen, lainoen artean, "Los Campanales de Collarada", "Collarada" eta " IP-ko zirkuaren tontorrak (argazkia).

Mendebalderantz jarraitu Aguaré edo Añaza amildegia pasatu arte. Bertatik iparmendebalderantz zuzendu ginen. Beste pinudi batean sartu berriro eta Campón amildegira ailegatu ginen. Hemen bidea iparekialderantz aldatzen da. Pinudia atzean utzi genuen eta Lecherin bajo zabalgunean sartu ginen. Berehala Lecherines bajo baso-aterpean geunden (1700 m) (argazkia) (argazkia). GR11-ren marra gorriek eta zuriek utzi gintuzten Magdalena mendilepora zuzentzen zirelako, Lopez Huici aterpetik pasatuz (argazkia).

Guk iparekialderako norabidea hartu genuen (argazkia). Kareharrizko eta belarrezko aldapa pikoa igotzen den bidezidorra segitu genuen, Tortiellas menditik jaisten diren maldetako eskuinetik, Lecherines koba izoztura heldu arte (2080 m) (argazkia). Azaroan joan ginen , ez zen izotzezko zutabe ospetsuak ikusteko hilabete egokia. Izotz-burruntzi batzuekin etsitu behar izan genuen (argazkia) (argazkia) (argazkia). Egun euritsu egin zuen eta koba ailegatzeko azken tartea  lainoen artean igo behar izan genuen (argazkia). Aldaparen zatirik aldapsuenaren ondoan El Cuartillo leizea dago (1880m), ikusi ezin genuena.

IBILBIDEAREN ARGAZKIAK

GPS-RAKO TRACK

OLIBON, BERNERA MENDI TONTORRAK ETA PUNTA ALTA DE NAPAZAL. LIZARA ATERPETIK BERNERA MENDILERROAN ZEHAR BIRA.

CASTELLANO

Mezu honetan mendiko egun bat, ikusgarria eta erabatekoa, kontatzen dut. Bernera mendilerroa zeharkatu genuen eta bere zazpi tontorrak, Olibon, Raube de Bernera, Bernera II, Bernera III, Bozo de Bernera, Bernera eta Punta Alta de Napazal, igo genituen. Ibili ginen 13 km ta erdi, 1300 m igo eta 2º graduko pausoren batzuk pasatu genituen. Bernera mendilerroaz gain begietsi genituen, ekialderantz La Llena del Bozo, La Llena de la Garganta, Axpe, Collarada (argazkia) (argazkia); iparekialderantz Midi, Balaitus, Palas  (argazkia) eta mendebalderantz Bisaurin, Secus eta Aguerri (argazkia).

Lizara aterpetik (1520 m) atera ginen El Bozo mendileporako norabidearekin, ekialderantz (argazkia). “Llanos de Lizara” zeharkatzen duen (argazkia), “La Cueva” aterpera (1580m) igotzen duen (argazkia), Articuso amildegiko urjauzitxoen ondoan pasatzen den (argazkia) eta azkenik “El Bozo” mendilepora ailegatzen den bidezidorra segitu genuen (argazkia).

Mendilepotik ezkerrera bira egin genuen Iger amildegia igotzeko (argazkia). Eskuinatik  La Llena del Bozo-ren maldak jaisten dira eta ezkerratik Punta Alta de Napazal-arenak. Bidea, pixkanaka pixkanaka, iparralderantz zuzentzen da. Amildegia estutzen doa eta errekak urjauzi bat osatzen du, ur gabekoa pasatu ginenean (argazkia).

Metro batzuk gorago, jadanik Olibon eta Raube de Bernera Ikusi ahal genituen (argazkia). Mendilepo txiki batek (2420 m) banandutak, elkar bereizten dute Olibon, eskuinakoa, marroi kolorekoa eta garaiagoa delako eta Ruabe de Bernerak, ezkerrekoa, kareharrizkoa dela berezko gris kolorea duelako. Ezkerrera jo genuen, norabideaz aldatuz IM, mendilepora igotzeko (argazkia). Olibon gailurrera (argazkia)) (2475m) igotzeko bere gandor aldapatsutik, kontu handiz, trepatu behar izan genuen (foto). Berriro mendilepoan errazki Ruabe de Berneraren tontorrera (2465 m) heldu ginen (argazkia).

MIM norabidearekin mendilerroaren kareazko gandorra kurritu genuen (argazkia) eta bertan beste hiru tontorrak igo genituen. Lehenik Bernera II-ra (2448 m) iritsi ginen, mendilepo txiki batera jaitsi ginen eta Bernera III-ra (2444 m) heldu ginen (argazkia). Tarte honetan zaila ez diren baina kontuz eman behar ditugun pauso batzuk badaude, 2ª- gradukoak (argazkia) (argazkia) (argazkia). Jarraitu genuen aurrera eta El Bozo de Berneraren gailurra (2454 m) zapaldu genuen (argazkia).

El Bozo de Bernera eta Bernera III-aren arteko mendilepo txikira eta hemendik hegoalderako norabidea hartu genuen lehenik Bernera mendilepora (2380 m) jaisteko (argazkia) eta gero Berneraren gailurrera (2431 m) ailegatzeko (argazkia). Hemen aurkitu genuen San Mateo de Gállego-ko talde bat (argazkia). Hemendik agur bero bat.

*Bernera izena duen mendia  pasatu berria genuen kareazko gandorratik bereiztuta dago, Bernera mendilepoa erdiko pausoa eta egokiena delarik.

Mendilerroaren gailur guztia igotzeko Punta Alta de Napazal besterik ez zitzaigun falta. Bernera mendilepora itzuli ginen. Hemendik, hegoalderantz, ezkerreko sakonunera jaitsi ginen baina hondoraino heldu baino lehen eta norabideari eutsiz belarrezko malda igotzen hasi ginen Punta Alta de Napazal-aren gaiulurra zapaltzeko (argazkia).

Punta Alta de Napazal-aren hegoaldeko aurpegitik jaitsi ginen. Bidea mugarriz markaturik dago eta oso aldapatsua da (argazkia). Lehenik hegoalderantz jaitsi ginen, gero ekialderantz eta berriro hegoalderantz El Bozo mendilepora ailegatu arte (argazkia). Ordu bat beranduago Lizara aterpean geunden (argazkia), baina lehenago Los Llanos de Lizara-n izen bereko trikuharriri argazki batzuk atera genizkion (argazkia).

IBILBIDEAREN ARGAZKIAK

GPSRAKO TRACK

UDALATX BETSAIDE BIDETIK.

CASTELLANO

Autoa utzi genuen Elorrioko hegoaldeko industrialdean, Betsaide bidetik hurbil (240 m) . Ailegatzeko errepidea zeharkatu behar genuen. Pista, hasieran porlanezkoa (argazkia), hegoalderantz zuzentzen da. Norabideari eutsi eta 520 metroko kotara heldu ginen non Durangoko mendiak ikusteko parada izan genuen. Ikuspegi bikain: Anboto, Ailuitx, Untzilaitx, Mugarra (argazkia). Hegoalderantz begira Betsaide gailurra ikusten da, baita mendiko istripuetan mendizale hildakoen oroigarria ere.

Hego ekialderantz jarraitu genuen pinudi batetik (argazkia) betsaide mendilepora (528 m) heldu arte. Bertan aurkitu genuen urmael bat (argazkia). Hemendik Udalatx bidea hartu genuen, lehenik ekialderantz (argazkia), gero zati bat iparralderantz (argazkia) eta azkenean berriro ekialderantz (argazkia). Azken zati honek  kordalaren oinarria zeharkatzen du eta gogortzen da, gainditzen den altitudeagatik eta kareazko harriek ibiltzea zailtzen dutelako. Kordalara ailegatu ginen Azpoiti mendilepoan (argazkia). Jarraitu genuen Erdikoatxaren oinarrian zehar  Uztepe Osta mendilepora iritsi arte (988m) (argazkia). Metro batzuk gorago tontorraren azpian dagoen kobara zuzendu ginen (argazkia), bertan aberea zaintzen da. Minutu batzuk beranduago gailurran geunden (1111 m) (argazkia). Buzoia, Gurutze eta harrizko mapa  gailurraren biztanle bakarrak dira.

IBILBIDEAREN ARGAZKIAK

GPSRAKO TRACK

IZARRAITZ MENDILERROA: URNOBITZA, AZKARATE, ATXURIGAIN, OTARRE, GAINTXIPIA, GARAILUTZ ETA SOSOTE. MENDAROKO MENDIAK.

CASTELLANO

Ibilbide zirkularra egin genuen. Izarraitz mendilerroaren garrantsitzuenetariko gailur batzuk igo genituen. 23 kilometrotik gora ibili ginen, 7 gailur igo genuen eta 1490 metroko aldea gainditu.

Mendaroko hospitalean utzi genuen autoa. Hospitalaren eskuinatik igotzen den errepidean ibili ginen 300m. (HM). Orduan, Larrakoetxea (argazkia) eta Iturgoin baserrietara zuzentzen den (HHE) pista bat ezkerretik hartu genuen. Iturgoin baserritik igaro eta gero eskuinera (E) biratu ginen 100m. gutxi gorabehera. Hesi bat gainditu genuen eta igotzen hasi ginen  pinudi batetik (HE) (argazkia). Zig-zag eta bihurguneak egiten duen  eta bi edo hiru bidegurutze zeharkatzen duen pista berri bat jarraitu genuen, oso erreza okertzea izaten. Guk GPS erabili genuen, baina galdu ez gaitezen norabideari eutsi eta mendiaren kordala segitu, hortxe dago ibilbide honen gakoa. Hasierako zati honetan agertu ziren ere P.R.-ren marra zuriak eta horiak (argazkia) Madariaga auzora heldu arte.

Momentu batean pistak bira itxia egiten du, lehenik iparralderantz baina norabideaz aldatzen doa, hegoalderantz, eta ezkerrerantz, bira osoa bete arte. Gero hegoaldeko norabidea galdu gabe heldu ginen Errezabal deitzen den lekura, zabalgune eta borda. Pinuen artean kordala segitu genuen (HE),  mugarri geodesiko batetik igaro ginen (argazkia) eta pixka bat beherago bidegurutze batera iritsi ginen. Bertan seniale tantai batek erakuzten du Mendaro, Azkarate eta Altzolarako norabidea (argazkia). Porlanezko bide bat (HE) hartu genuen, Madarizurietatik oso hurbil, eta hamabost minututan lehenengo gailurrera heldu ginen, Urnobitza 640 m. (argazkia). Ez dago harririk, ez dago zuhaitzik ezta buzoirik ere,  belarra eta txarrantxazko hesia besterik ez. Hegoalderantz begira mendilepo luzea eta urrengo gailurra, Azkarate 663 m, pinuez estalita, ikusten dira. Gailur honetan badago buzoia baina Urnobitza izenarekin, hau da kokatzerakoan okertu ziren (argazkia). Hemendik jaitsi ginen (HEE) Madariaga auzora (argazkia). Auzoaren irteran, errepidetik ezkerrera, pista batek sartu gintuen mendian baina berehala itzuli ginen errepidera (GI 3210) berriro.  300 metrotara bidegurutze batera heldu (argazkia) eta ezkerrera jo genuen. Porlanezko bide batek (argazkia) bihurgune batzuk marrazten ditu eta iparraldeko norabideari eusten dio Atxurigainen oinarrira ailegatzeko. Belarrezko malda aldapatsua (argazkia) igo genuen gailurraren buzoia (738 m) aurkitu arte (argazkia). Jaitsi ginen (IE) bidezidor batetik mendian zehar (argazkia). Aurkitu genuen beste porlanezko bide bat eta iparralderantz begira Lizartxo eta Larrazkondogoikoa baserrietatik (argazkia) igaro ginen. Pixka bat beranduago Otarre gailurrean (663 m) geunden. Tontor honetan gurutze, buzoia eta errepikagailu-dorrea badaude eta ikusten diren ikuspegiak ¡zoragarriak!, Gipuzkoako kosta ia ia osoa. (argazkia), (argazkia), (argazkia).

Jaitsi ginen larreetan, M eta I norabidearekin, Z handi bat marrazten. Pagolaza izena duen lekura ailegatu ginen eta bertan egitura bat, sasiez erabat estalita, aurkitu genuen. Uste dut kalero bat dela ¿?. Harri itsatsiez eginda dago; planta zirkularra dauka; maldaren gainean altzatzen da; bere alderik altuena badauka 3 metro edo eta beheko partean bi sarrera oso nabariak dira. (argazkia), (argazkia).

Jarraitu genuen (HM) Erentza baserriaren hondamenetara iritsi arte (argazkia). Gero iparralderantz jo genuen eta Gaintxipiaren hegoaldeko aurpegiarekin topo egin genuen (argazkia). Igo genuen mendian zehar, bide eta markarik gabe, deserosoa, baina lortu genuen gailurra 628m (argazkia). Berriro jaitsi (IMM) Garailutz mendiaren hegoaldeko aurpegiaren oinarrian kokatu arte. Garailutzen gailurrera ailegatzea oso neketsua izan zen. Landarea oso zerratua zen eta tarterik altuena kareazko harriez osatuta dago. Kontu handiz ibili behar ez erortzeko. Oinarritik, bidezidor ia ikusezin batetik, (E) eskuinerantz 200m ibili ginen. Gero igo genuen (I) kareazko harrietaraino non aurkitu genuen gailurrera eraman gintuen bidezidor bat. Garailutz (575 m) (argazkia).

Jarraitu genuen iparralderantz Sosotearen gailurra (519 m) igo arte (argazkia), baina heldu baino lehen, bi gailurren arteko mendilepoan harrizko pasabide batetik igaro  behar izan genuen (argazkia) eta destrepe txiki bat egin behar izan genuen derrigorrean.

Sosotearen gailurratik Mendarora iristeko, lehenik (HM) jaitsi ginen Olooza izena duen lekura, bertan pago zaharrez osatuta dagoen pagadia (argazkia) dago. Gero pista batek Gausitxa baserrira gidatu ginduen eta pixka bat beherago Mendarorako errepidea zegoen (argazkia).

Ordutegia:

Mendaro: 0o.

 Larrakoetxerako pista: 5´

Urnobitza: 1o 35´

Azkarate: 1o 50´

Madariaga: 2o 15´

Atxurigain: 2o 55´

Otarre: 3o 30´

Gaintxipia: 4o 30´

Garailutz: 5o 30´

Sosote: 5o 55´

Mendaro: 7o 5´

IBILBIDEAREN ARGAZKIAK

GPSRAKO TRACK

PEÑA SANTA DE CASTILLA KANAL ESTUATIK

CASTELLANO

Peña Santa de Castilla igo genuen  Pan del Carmen Parking-etik. Vegarredonda-ko aterpetik pasatu ginen eta Peña Santa-ren hormetan sartu ginen “kanal estuatik”.

Enol lakuko eskuinera pista bat ateratzen da. Zuloz Beteta dago eta, 2 kilometro baino zerbait gehiagora, gidatu gintuen Pan del Carmen parking-era (1070 m). 

Hemendik Vegarredonda aterpera zuzentzen den pista bat hartu genuen (Hego-Ekialdera). Hasi bezain pronto Redemuñe errekaren gaineko egurrezko zubia pasatu ginen eta tarte batean mendebalderako norabideaz aldatu ginen, gero, berriro, hego-ekialderakoa berrezkuratzeko. Norabide hau jarraituz Piedra eta Canrasu ibarretatik eta La Rondella borda-multzotik pasatu ginen Vegarredonda aterpera ( 1460 m) heldu baino lehen. Jadanik, ibilbidearen zati honetan, La Torre Santa Maria de Enol-en eta Cebolleda-ren lehengo panoramikak gozatu ahal izan genituen.

Aterpetik, Hego-ekialderantz, aterpe zaharraren ondoan pasatu eta gero, zuzendu ginen ibarraren hondora. Bideak gora egiten du eta 1820 metrotako kotan, Porru Bolo-aren aurrean, bitan adarkatzen da. Ezkerreko adarra hartu genuen Pico La Altiquera-ren eta Pico Los Argaos-en artean dagoen La Fragua lepora ailegatzeko. 

Norabidea galdu gabe, Cebolleda-ren azpian, Las Barriostradas-etatik pasatzen den pistatik jarraitu genuen Jou de los asturianos-en ahora arte. Hemendik, lehen aldiz, ikus ahal izan genuen Peña Santa de Castilla. Jou ezkerretik, ibilbidearen arabera, zeharkatu genuen Jou Santu-aren ahora (2095 m) heltzeko.

Gure eskuinera geneuzkan La Torre de Santa Maria de Enol-en horma izugarriak eta mendebaldetik Jou izten duten erraldoiak: La Torre del Medio, La Torre de Las Tres Marias eta La Torre del Torco. Jou Santu-aren ezkerreko aldetik, ibilbidearen arabera, segitu Jou Santu-aren lepora arte. Jou Santu bi zulotan banatuta dago eta bi zuloen erdian lepoa. 

Bidea ekialderantz jarraitzen du, Boquete-rantz, baina guk baztertu genuen. Lepotik hurbil Las Balas Iturria dago, hego-mendebalderantz doazen mugarriak jarraitu behar ditugu. Aurkitzeko saila, iturburu batetik ura hartzen duen tutu bat besterik ez da. Gure helmuga Peña Santa de Castilla-ren oinarria zen eta lepotik hegoalderako norabidearekin doazen mugarriek gidatu ginduen, bi zuloen arteko banalerrotik. Zati honetan gora ta behera ibili behar, pixka bat trepatu eta harmailak gainditu, leize baten ondoan kokatu arte. Leku berean, ordeka batean, harrizko babes-leku bat dago eta bertan utzi genituen motxilak. 

Gure ezkerrean zeuden harmailak igo eta terraza batera heldu ginen. Hemendik eskuinera eta zeiharrean kanal estuan sartu ginen. Marra horiak jarraitu eta bigarren graduko urratzen bat pasatu genuen. Gero ezkerrera  atera ginen lehenengo irtengunera iristeko, kordino batez horniturik dago, igoera osoaren urratzik sailena dena. Sartu berriro kanalean estutzen doana II eta azkenean bigarren irtengunea III agertzen da. Malda harritsu batek gidatu ginduen Iparraldeko bretxara arte (2500 m). 

Vega Huertako isurialderi begiratuz, hegoaldeko isualdeari, pixka bat jaitsi ginen eta beste pixka bat horizontalean segitu hormara arte. Hormatzarra igo genuen III eta gandorrean sartu ginen gaiurra ikusten dagoeneko. Dorretzar batek itxi zigun gandorraren bidea eta jaistera behartu ginduen. Derrigorrean gaiurraren azpitik pasatu, Jou Santu-ra erortzen diren las Llambrias-etatik III. Azken igoera gandorrera berriro ailegatzeko eta hortik Peña Santa de Castilla-ren gailurrean dagoen erpinara.

Jaitsi ginen sei rapel-etan. Hiru rapel gandorratik Iparraldeko Bretxara jaisteko, Las LLambrias ekiditen, igoeratik hurrun: beste bi kanalean, haietako bat 50 metrokoa eta azkena, 50 metrokoa ere, III+ eta kanalaren sarbideko zatia sahiesteko.

Ordutegia :

Pan del Carmen 8 o.

Vegarredondaren aterpea 9,05 o.

La Fragua Lepoa 10,30 o.

Jou de la Asturianos 10,45 o.

Jou Santuren lepoa 11,10 o.

Motxilak utzi genituen lekua 12, 20 o.

III+ urratza 12,30 o.

Iparraldeko bretxa 13,25 o.

Gandorra 13,50 o.

Gailurra 14,09 o.

Refugio de Vegarredonda 19,30 o.

IBILBIDEAREN ARGAZKIAK

GPS-RAKO TRACK

BIDEO

Bibliografia.- Luis Alejos-en "Alta Montaña Ibérica."

MONTE PERDIDO COTATUERO-TIK ETA ITZULIA COLA DE CABALLO-TIK.

CASTELLANO

Bi eguneko ibilbide biribildua egin genuen. Lehenengo egunean Ordessako belardiko parking-etik atera ginen Cotatuero-tik igotzeko Gorliz-ko aterperaino. Bigarren egunean laku izoztutik Monte Perdido igo genuen eta gero jaitsi Ordessako belardira Cola de caballo-tik eta Soasoko iltzeetatik.

Ordessako belardiko parking-ean (1330 m) ibilbidea hasi genuen, bailaran sartzen den pistatik, Arazas ibaiaren bideari jarraituz. 750 metrotara, ezkerrera, Cotatuero-ko amildegietara zuzentzen den sahisbidea agertzen da, seinale tantai batez markaturik. Bidea igotzen doa pagadi hostotsu bat zeharkatzen duen bitartean, zig zag-en bat marraztu eta iparekialdeko norabidea mantentzen du. Momentu batean, iltzeetatik oso hurbil, bidetik atera ginen eskuinera Cotatuero-ko urjauzi handia ikusteko burdinezko zubi batean, aurten ur gutxikoa. Itzuli ginen berriro bidera y metro gutxietara Cotatuero-ko iltzeetara heldu ginen (2000 m). Aireko pasabidea da.

 Hasieran tximinia erraz bat daukagu, hiru iltzez hornaturik, arazorik gabekoa. Gero, eskuetarako eta oinetarako zenbait iltze, hormaren 15 metro zeharkatzen dituztenak, 150 metrotako amildegian kokatuak. Iltxeen ibilbidea horizontala da baina erdian, gutxi gorabehera, zatitxo bat igotzen da eta gero, berriro, horizontalean jarraitzen du igarobidetik atera arte. Igarobide osoa burdinezko zirga batez sendotuta dago. Zirgara finka gintzatenn lakioa eta mosketoia komenigarria dira. Zirkuaren goiko aldean, Cotatueroko urjauzi handitik amildu baino lehen Ribereta edo Millaris errekak sortzen dituen ur jauzi txikien ondoan atera ginen. 

Ekialderako norabidearekin oso markaturik ez zegoen bidezidor bat hartu genuen, urjauziak gibelean utziz. Segitu genuen, erreken ondoan, Cotatueroko goiko zirkuak eta Millaris-ko amildegiak ixten duten belardi baten zehar. Zirkuren hondora heldu baino lehen eskuinera jo genuen (HE) Punta Tabacor-tik jaisten den beste amildegi bat hartzeko. Aldats pikoa igo baina amaitu aurretik ezkerrera joan ginen, belarrezko kanal batetik, La Plana deitzen den beste belardi batera (2300 m) ailegatzeko, Punta Tabacor eta Punta Millaris-en azpian. Iparralderako norabidearekin zeharkatu Pico Descargador eta Punta Millaris-en arteko igarobide zabalera (2380 m) iritsi arte, San Ferlus plana eta plubiómetro ospetsuaren gainean hain zuzen ere. 

Mugarriek zuzendu ginduten (IE) metro batzuk gehiago igotzeko Punta Millaris-en maldak inguratzen eta Millaris-ko lepoa lortu arte (2457m). gero jaitsi ginen (EHE) Millarisko lautadatik Delgado Ubeda edo Gorizko aterperaino (2200 m). Inguru hauetatik ikusi ahal genituen hurrengo mendiak: Taillón, falsa brecha, Brazillac, Casco, La Torre, Marmoré, Cilindro Monte Perdido, Sound de Ramond edo Añisclo. Lehenengo egun hau iraun genuen 5,30 ordu, baina ordu erdiko jateko geldialdia izan genuen.

Hurrengo egunean, 7,30etan hasi ginen igotzen Monte Perdido. EIE norabiderantz zuzendu ginen bidesidor batetik baina 2400 metrotako kotan iparralderantz aldatu ginen, Punta de las Escaleras pasatu aurretik, Goriz amildegiaren terrazak eta harriez kaosa gainditzeko. Ez dago galtzerik, bidezidorra oso nabaria da eta bidea mugarriez beteta dago. Azkenik Monte Perdido eta Cilindro de Marboren arteko laku izoztura heldu ginen.

Eskuinara biratu besterik ez genuen behar, hegoekialderantz, gailurrarako harrieta luzea igotzeko. Harrietaren lehenengo zatia erosoagoa da. Amildegiaren harrizko gandorratik ibili ginen baina “escupidera”-tik aurrera sartu behar izan genuen benetako harrietan, non aldapa gogortzen den, lautada txiki batera heldu arte. Lautadan ikus daitezke  mendiaren iparraldelko isuriaren ikupegi zoragarriak: Iparraldeko aurpegiaren glaziarra, Tucarroya, Tucarroya bretxa, Tucarroya lakua, Astazu, Pineta-ren balkoia. Metro batzuk gorago gailurra zegoen (3355m), nondik Pirineos-en ikuspegi klasikoak ikusi ahal genituen: Cilindro, Soum de Ramond, Ordessa bailara, Punta Millaris eta Tobacor, Pineta bailara, Munia, Robiñera, Tucarroya eta bere ingurukoak eta abar. Igoeran iraun genuen 2,30 ordu.

Igoera honetan bi zehetasunez arreta jarri nahi dut. Lehenik, derrigorrezko pasu batzuetan harria oso irristakorra da hainbat gende paa eta  gero, kontu handiz ibili behar  dugu ez erortzeko. Bigarrena, “escupidera” deitzen den igarobideak amildegirntz peraltea dauka, udan elurrik gabe ez dago arazorik, baina neguan oso arriskutsua da; izan ere, istripu larrien ondorioz hildako asko izan dira.

Bide beretik jaitsi ginen Goriz aterperaino, bi ordutan. Gero hegoalderantz joan ginen Ordessa belardira jaisteko, Soasoko iltxeetatik, Cola de Caballo urjauziaren ondoan. Iltzeetara ailegatzeko, 2000 metroko kotara heldu baino lehen bidetik atera ginen eskuinera bidezidor ageri batetik. Bide nagusiak jarraitzen du Faja de pelay-ren barruan pixka bat sartzen eta gero zigzag egiten du Soaso-ren zubiara jaisteko. Aukera honek nahiz eta luzeena izan ez dauka problemarik. Hala ere, iltxeetako aukera azkarragoa da bide nagusiarena baino. Ez da pasabide saila baina harria higatu da eta irristatzeko arriskua bada, baina iltxeak kateekin indartu dira. Bertigo izanez gero hobe duzu bide nagusia.

Behin bailaran, Cola de Caballo-ari betiko argazkiak atera genizkion eta aurrerago Monte perdido-ari eta Soum de Ramond-ari. Arazas ibaiaren bideari jarraitu, Ibaiaren urjauzien ondoan pasatu parking-era ailegatu arte, amaitu aurretik La Punta del Gallinero eta El Tozal de Mallo fotografiatu genituen.

IBILBIDEAREN ARGAZKIAK

GPSRAKO TRACK

AXKORRIGAN ATXARAGUN LEPOTIK, URIGOITITIK.

CASTELLANO

 Ekialdetik Urigoitiren gainean kokatuta dagoen Elezkingo parking-ean ibilbidea hasi genuen (470 m). Ekialdeko norabiedearekin, pista zabal batetik, berehala ur-andel baten ondoan  pasatu ginen y pixka bat aurrerago lehenengo bidegurutzea agertu zen, jo genuen eskuinera. Minutu gutxietara bigarren bidegurutxean gora jarraitu genuen Aldabide errekara eta Sistietako kanalera zuzentzen den beste pista bat eskuinera utziz. Pinudi batean sartu ginen eta jarraian zelai batzuk zeharkatu genituen. Dagoeneko gure eskuinean Atxak ikusgarriak geneuzkan, hegoalderantz zuzendu ginen eta Egalasaburu larretan kokatu ginen Atxen azpian.

Hemendik, hegoalderantz y pixka bat medebalderantz, Atxak inguratu genituen Sistietako harresi handia zeharkatzen hasteko, Sistietako kanaletik metro batzuk gorago.

Axkorriganetik jaisten den ezproi nabaria gainditu genuen eta 100-150 metrotara kanal aldapatsuaren azpian kokatu ginen. Kanala Atxaragun leporaino igotzen da. Igoera harrieta handi batetik egiten da eta mugarriez markaturik dago. Kontu handiz ibili behar genuen goiko aldean aldats pikoa dela eta. Bideak, ia ia ikusten ez dena, zig zag egiten du, guk trepatu genuen ondoko harrietatik. 

Behin Atxaragun lepoan, Axkorrigan ezkerrean dago, trepatu genuen gandorretik gailurra arte. Bancobao elkartearen monolitoak eman zigun 1095 metroko kota.

Ojo Atxulartik itzuli ginen. Gailurrako Lapiaz gandorratik jarraitu genuen, ekialderantz, Urtutxerako norabidearekin. Baina azken mendi honetara heldu baino lehen jaisten hasi ginen, hegoekialderantz, Itxinako bihotzerantz, mugarriak, marra gorriak eta azkenean bidezidorra jarraituz. Tarte batean bidezidorra norabideaz aldatu zen, Ipar mendebalderantz, eta eraman gintuen Ojo Atxulauraino. 

Hemendik  jaitsi ginen Egolasaburu bidezidorrera eta Iparmendebalderako norabidearekin, Ordeko iturria pasa eta gero, Egolasaburu zelaietara heldu ginen Atxen azpian berriro. Mendebalderantz jaisten jarraitu genuen pinudi bateraino gero pagadi bateraino . Azkenean Aldabide errakara ailegatzen den pistara, hasieran eskuinera utzi genuena, atera ginen Elazkingo parking-etik oso hurbil. 

Lau ordu gutxi gorabehera iraun genuen.

IBILBIDEAREN ARGAZKIAK

GPSRAKO TRACK

BEDON ETA PICON CUESTAHEDO-TIK.

CASTELLANO

Espinosa de los Monteros-tik atera ginen, BU-543 errepidetik. Metro batzuk Cuestahedora heldu baino lehen, pista batek eskuinara sartzen gaitu herriaren iparraldeko muturretik. Bedón-en gailurrean telebista antena jartzeko pista egin zuten. Hasieran iparralderantz metro batzuk igotzen ditu eta gero hegoalderantz zuzentzen da azkenean berriro iparralderantz joateko.Horrela pistak bihurgune handi bat  marrazten du Bedón-en maldetan Bedón eta Picón bereizten duen mendilepo batera iritsi arte. Mendilepoa 949 metroko altitudean dago.

Mendilepotik iparekialderantz zuzendu ginen mendiaren goiko aldea inguratzen duen harresiaren ertzetik. Hogei minututan buzoian eta antenetan geunden, 1091 metroko altitudean.

Itzuli ginen , berriro, mendilepoan eta iparamendebalderantz pista berri bat hartu genuen El Picón gailurrera heltzeko,1044 metroko altitudean. Azken zatian pista desagertzen da eta arreta jarri behar diougu hitoei. Gailurrean buzoia beharrean harri puntaduna dago.

Ibilbidearen zehar eta gailurretatik ikusten diren ikuspegiak izugarriak dira: Espinosa eta bere inguruko mendiak; aldeko gailurreik garrantzitsuenak, Castro Valnera, Imunia, Picón Blanco, Caballo, Zalama eta Los montes de La Peña; eta iparraldetik Sotoscueva-ko arana ixten duten harresi semizirkularrak, Bedón eta Picón-etik hasten direnak.

IBILBIDEAREN ARGAZKIAK

GPSRAKO TRACK