sábado, 2 de agosto de 2025

LOS CAMPANARIOS "EL COLADERO DE LA TORTUGA"-TIK, LUNADATIK

 


CASTELLANO

Los Collados del Asón Parke Naturala Soba haranean dago, Kantabrian, eta geologikoki modelatze karstikoaren adibide nabarmena da. Kareharrizko masak, lehenik, glaziazio kuaternarioak zizelkatu zituen, eta, ondoren, uraren higadurak eta haizeak paisaia bat zizelkatu zuten. Paisaia horrek, ederra izateaz gain, txoko benetan bereziak ere baditu. Horren lekuko dira Canalahonda, Las Hazas del Respiradero, Brenavintoko poljea edo parkea inguratzen duten tontorrak — La Porra de la Colina, Carrio, Pizarras eta Los Campanarios, besteak beste —.

Tontor horietako bat, Los Campanarios, da ibilbide honetako protagonista, parkeko parajerik bitxienetako batetik eraman gintuena: El Coladero de la Tortugatik.

Lunada bailaran hasiko dugu ibilaldia. Las Machorrasetik Lunadako mendatera igotzen den BU-572 errepidearen 6. kilometroa baino pixka bat aurrerago, eski-pistetarako desbideratzea igarota, zabalgune bat dago aparkatzeko aukera ematen duena. Aurrez aurre, Los Porrones de Peña Lusa aldera doan pista bat jaiotzen da, lehenengo ekialderantz eta gero ipar-ekialderantz. Becerril tontorraren azpira iristean, zutoin seinaleztatzaile batek — erorita egon ohi da — Los Collados del Asón (IE) helbidea adierazten du. Gure atzean, La Miel tontorra, Castro Valnera eta Cubada Grande osatzen duten harresia dago, Lunada harana hego-mendebaldetik itxiz, eta eskuinean, Peña Lusa eta Los Porrones (Bustarejo eta Becerril) mendiek osatzen duten harresia. Ezkerrean, Motas edo Picón del Fraileren bola nabarmentzen da.

Indikazioari jarraituz, pagadi hostotsu batetik behera jaitsiko gara eroso, Ojongo txaboletarantz, Los Campanarios mendiaren hegoaldeko aurpegiaren azpian. Basoa gaindituta, landaretza baxuko baina ibiltzeko moduko eremu batean sartuko gara. Gure eskuinean Peña Lusa eta Los Porronesen iparraldeko aurpegia dago. Bidean, Bustarejoko bidexkako baliza batzuk ageri dira – egurrezko zutoinak, arrasto zuri eta horixkekin, oso deslaiak jada –. Bidexka pista batean amaitzen da, eta haltzez osatutako baso txiki bat du ezkerretara, martxaren arabera.

Bidegurutze batera iritsiko gara, Ojongo txaboletara, eta Hondojongo bidexkarekin bat egingo dugu. Ondoren, Los Collados del Asón aldera jarraituko dugu, pagoz eta haritzez osatutako zuhaizti bat zeharkatuz. Handik gutxira, Hondojongo bidezidorra utzi eta ezkerrera egingo dugu, 180º-ko bihurgune batean, mendebalderantz. Gomendagarria da puntu honetan adi egotea, despistatzea erraza baita. GPS track bat oso lagungarria izan daiteke norabidea ez galtzeko.

Gure aurrean, Los Campanarios mendiaren ekialdeko isurialdea dago, itsasontzi-brankaren formakoa; eskuinean, haranean, Brenavintoko polja zabaltzen da, eta iparraldean, La Porra de la Colina eta Carrio gailurrak.

Aurrera egingo dugu (M) iparraldeko aurpegian sartzen, El Coladero de la Tortugako desbideratzearen bila. GPS beharrezkoa da hemen ere. Gure ezkerrean, ia antzematen ez den bidexka bat hegoalderantz doa emeki-emeki, baina laster kanal gogor bati aurre egiten zaio, % 40tik gorako maldekin. Kanalaren eskuinetara igoko gara, belarrak kareharria estaltzen duen lekura, harrikoa saihesteko. Malda gogorra horma batean amaitzen da, barrunbe baten ondoan. Gure ezkerrean, harkaitzetatik zintzilik, dortoka ospetsua agertzen da: higadurak kareharrian dortoka baten irudia zizelkatu du, oskolaren gainean dortoka txiki bat duela.

Bideak hormaren eskuinaldean jarraitzen du. Aldapak inklinazioa galtzen du, baina oraindik aldapa handia da. Goian, Los Campanarioseko lapiaz-ean sartzen da.  Zatikatutako kareharria eta landaretzak kolonizatua da nagusi ingurunean. Eskuinera joko dugu, mendebalderantz, dolina bat inguratuz, eta gune garbi batera irtengo gara, tximinia batetik gora. Azkenean gailurrera iritsiko gara eta laster Los Campanarios (1299 m) gailurretako batean kokatuko gara. Hego-mendebaldeko direzioan jarraitzen dugu, aurrean Las Motas bola ikusten dugula. Igo berri duguna baino pixka bat baxuagoa den gailur-forma duen goragune baten ezkerretik igaroko gara, eta, azkenik, gailur baten gailurrean jarriko gara, garaiena (1322 m).


Orientazioa galdu gabe, ukuilu batera jaitsiko gara, putzu bate duena, "etxea putzuarekin" esaten zaiona. Hemen, Hondojon bidexkarekin bat egingo dugu berriro, eta hego-ekialderantz joko dugu. Bidexka hori, balizatuta, Ojon bailararaino jaisten da. Beherakoan putzu batera iritsiko gara. Ezkerrerantz (ipar-ekialderantz) jarraituko bagenu, Hondojongo bidezidorretik jarraituko genuke Ason mendilerroetaraino. Hala ere, gure helburua Lunada haranera itzultzea denez, kontrako norabidea hartu behar dugu, hego-mendebalderantz.


Putzutik eskuinera joko dugu (HM), haranaren hondoan sartzen den pista batetik. Pista hori Los Porrones eta Las Motas mendi-hegalek ixten dute, pagadi lodi batez estalitak. Bitxia bada ere, inguru horri Hondojon ere esaten zaio, nahiz eta izen bereko bidea bere sarreraraino baino ez den iristen.


Haranaren hondora iritsi baino lehen, ezkerretara pagadian barneratzen den bidexka bat jaiotzen da. Puntu batean, haltzen multzo baten ondoan, harri bat nabarmentzen da. Haren eta haltzen artean, gutxi zehaztutako bidezidor edo pista moduko bat hasten da, hasieran mugarri batzuekin seinaleztatua. Pagoen artean igotzen da, Lunada haranetik hasieran jaisten den pistarekin bat egin arte. Goizeko bideari alderantzizko norabidean heldu eta autoa utzi genuen aparkalekura itzuli ginen.





DATUAK

DISTANTZIA: 15 KM

DESNIBEL POSITIBO: 765 M

GPSRAKO TRACK

IBILBIDEAREN ARGAZKIAK