Zudaireko aparkalekutik (580 m) San Andres elizara joan ginen, eta handik mendebalderantz jo genuen, herritik irten eta mendilerrora igotzeko. Hainbat zutoin adierazle aurkitu genituen; Lehen momentuan, San Martinerako norabidea hartu genuen. NA-718 errepidearekin topo egin genuenean, errepidearen beste aldean, Adierazle batzuek pistatik atera eta mendi-mazeletara bideratu gintuzten.
Mendebaldeko norabidea galdu gabe igo ginen, pagadi ikusgarri bat zeharkatuz. Maldan gora egin genuen, 900 metroko kotan alanbre-hesi bat aurkitu arte. Une delikatua izan zen, orbelak ez zigulako bidea ikusten utzi, eta trackari jarraituz aurrera egin behar izan genuen. Alanbre-hesiaren eskuinaldean bidezidor bat ateratzen da, ipar-mendebalderantz asko okertuta igotzen dena, Berenderra pasabiderantz (1000 m).
Pasbidera iritsitakoan, ipar-ekialderantz jo genuen. Paisaia aldatu egiten da, Urbasako ordokian geunden, eta basoa, oraingoz, desagertu egiten da. Gure eskuinean, igo berri genuen mendilerroko amildegiak erortzen dira, Zudaireren gainean. Ibilbidea amildegiaren ertzetik doa; lehenik, telebista- edo telefonia-errepikagailu bat aurkitu genuen. Errepikagailutik ateratzen den pistatik jarraitu genuen, baina 250 metro ingurura eskuinetik utzi genuen, zelaietan sartuta, mugarri geodesikora eta Larregoiko (1020 m) postontzira, suziri batera, hurbiltzeko. Larragoiko behatoki bikaina da Ameskoa bailararen gainean. Tontorrearen ondoan, kartel batek bailararen ikuspegi zabala azaltzen du.
Orientazioa galdu gabe jarraitu eta Gartziaranara iritsi ginen. Pagadi berri batean sartu ginen. Bidexka bat aurrera doa, basoa amildegietatik bereizten duen alanbre-hesiarekiko paraleloan. Aurrerago, baliza batek Ezpiden gaudela adierazten du. Zidorrak basoa utzi arte jarraitzen du, Zudairetik igotzen den NA-718 errepidean. Asfaltoan barrena metro batzuk eginez, bihurgune baten ondoren Ubabako aparkalekura, Urbasako mendatera, iritsi ginen. Bertan errepidea eskuinetik utzi genuen. Berriro ere amildegiaren ertzean, Ubaba begiratokitik ibar osoa ikusi ahal izan genuen, Bakedano oinetan genuela. Iparralderantz jarraitu, eta Pilatoseko begiratokira iritsi ginen, Urederra ibaiaren sorbururen gainean, eta itsaslabarren panoramika bikaina ikusi genuen.
Amildegiaren lerroa galdu gabe aurrera egin genuen, mendebalderantz aldatuz Bakedanoko portu zaharrera iritsi aurretik. Metalezko hesi bat zeharkatu, eta amildegietako hormetan sarturik jaisten den bidezidorretik (H) jaisten hasi ginen Bakedanora arte. Kilometro baten buruan, eskuinetara dagoen desbideratze bat ikusi genuen. Urederra ibaiaren sorburura eramango gintuela pentsatu genuen, eta asmatu genuen, baina bidexka, ibaira iritsi baino dezente lehenago, itxi egin zen, eta mendian behera jaitsi behar izan genuen azken zatian zehar. Azkenean, ibaian, turkesa koloreko uren ikuskizunak, zeruraino igotzen diren hormak eta basoak, liluratu eta tarte luze batez entretenitu gintuzten.
Ibilbidea amaitzeko, Bakedanerako bidea hartu genuen. Orduan, Urederra ibaiaren gaineko zubiraino jaitsi, eta, hura igaro ondoren, pista bat hartu genuen (HM). Pista hori ibaiaren paraleloan doa, eta Zudairera ailegatzen da kilometro bat pasatxoan.
Gustatuko litzaidake Zudaire eta Bakedanori buruzko informazio gehiago ematea, baina ez dut gehiegi aurkitu. Beharbada, Zudaireko San Andres eliza nabarmendu daiteke. XII. mendeko elementu gotikoak ditu, baina gehienak XVII. mendean berreraiki zituzten, estilo barrokoan. Baquedanoko San Juan Bataiatzailearen eliza ere nabarmentzen da. XVI. mendeko estilo gotiko errenazentista du. Bi herri horietako hirigintzatik atentzioa eman dit Nafarroa erdiko eta goiko etxe andiek.
DATUAK
DISTANTZIA:18 KM
DESNIBEL POSITIBOA: 650 M
